Οι δημοσιογράφοι το 2010: Στόχοι και όπλα διαπραγμάτευσης...

(Μετάφραση από την ετήσια αναφορά των "Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα")
Τα στοιχεία για το 2010
57 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν (25% λιγότερες από το 2009)
51 δημοσιογράφοι έχουν απαχθεί...
535 δημοσιογράφοι συνελήφθησαν
1374 σωματικές επιθέσεις ή απειλούνται
504 ΜΜΕ λογοκρίθηκαν
127 δημοσιογράφοι εγκατέλειψαν τη χώρα τους
152 μπλόγκερ και δικτυοναύτες συνελήφθησαν
52 σωματικές επιθέσεις
62 χώρες που πλήττονται από τη λογοκρισία του Διαδικτύου

Λιγότεροι σκοτώθηκαν σε εμπόλεμες ζώνες

Πενήντα επτά δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν σε σχέση με την εργασία τους το 2010, 25% λιγότεροι από το 2009, όταν το σύνολο ήταν 76. Ο αριθμός των δημοσιογράφων, που σκοτώθηκαν σε ζώνες πόλεμου έχει μειωθεί κατά τα τελευταία έτη. Αξίζει να σημειωθεί, ότι είναι όλο και πιο δύσκολο να εντοπισθούν οι υπεύθυνοι σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους από εγκληματικές συμμορίες,  ένοπλες ομάδες, θρησκευτικές οργανώσεις ή φορείς του κράτους.Η γενικός γραμματέας Ζαν-Φρανσουά Ζουλιάρντ είπε. "Λιγότεροι δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν σε εμπόλεμες ζώνες σε σχέση με προηγούμενα έτη. Οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης πρώτα από όλα δολοφονούνται από τους εγκληματίες και παρεμπόρους διαφόρων ειδών. Ομάδες οργανωμένου εγκλήματος και παραστρατιωτικών ομάδων ηγούνται των δολοφόνων σε όλο τον κόσμο. Η πρόκληση τώρα είναι να χαλιναγωγήθει αυτό το φαινόμενο. Οι αρχές των ενδιαφερομένων χωρών έχουν άμεσο καθήκον για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας που περιβάλλουν αυτές τις δολοφονίες. Εάν οι κυβερνήσεις δεν κάνουν κάθε προσπάθεια για να τιμωρήσουν τους δολοφόνους δημοσιογράφων, γίνονται συνεργοί τους. "

Οι δημοσιογράφοι ως διαπραγματευτικό ατού

Ένα άλλο χαρακτηριστικό του 2010 ήταν η σημαντική αύξηση των απαγωγών των δημοσιογράφων. Υπήρξαν 29 περιπτώσεις το 2008, 33 το 2009 και 51 το 2010. Οι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζονται πλέον όλο και λιγότερο ως εξωτερικοί παρατηρητές. Η ουδετερότητα τους και η φύση της εργασίας τους δεν είναι πλέον σεβαστή. "Απαγωγές των δημοσιογράφων γίνονται ολοένα και πιο συχνές και συμβαίνουν σε περισσότερες χώρες." Οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα δήλωσαν. "Για πρώτη φορά, το 2010 καμία ήπειρος διέφυγε αυτό το κακό. Οι δημοσιογράφοι μετατρέπονται σε διαπραγματευτικό ατού. Οι απαγωγείς τους κρατούν ομήρους προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις εγκληματικές δραστηριότητές τους,  για να αναγκάσουν τις κυβερνήσεις να συμμορφώθούν με τις απαιτήσεις τους, και για να στείλουν ένα μήνυμα στην κοινή γνώμη. Απαγωγή τους παρέχει μια μορφή διαφήμισης. Εδώ πάλι, οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν περισσότερα για να τους εντοπίσουν και να τους οδηγήσουν στη δικαιοσύνη. Διαφορετικά οι δημοσιογράφοι - ημεδαποί ή αλλοδαποί - δεν θα δραστηριοποίούνται πλέον σε ορισμένες περιφέρειες εγκαταλείποντας τον τοπικό πληθυσμό στην θλιβερή τους μοίρα." Οι δημοσιογράφοι την χρονιά που φεύγει, ήταν ιδιαίτερα εκτεθειμένοι σε τέτοιου είδους κινδύνους στο Αφγανιστάν και τη Νιγηρία. Η περίπτωση των δημοσιογράφων της γαλλικής τηλεόρασης Herve Ghesquiere και Stephane Taponier και τριών Αφγανών βοηθών τους, οι οποίοι κρατούνται όμηροι στο Αφγανιστάν από τις 29 Δεκεμβρίου 2009, αποτελεί την μεγαλύτερη απαγωγή στην ιστορία των γαλλικών μέσων ενημέρωσης από τα τέλη της δεκαετίας του 1980.

 

Καμία περιοχή του κόσμου δεν γλίτωσε

Σε 25 χώρες σκοτώθηκαν δημοσιογράφοι κατά το 2010. Αυτή είναι η πρώτη φορά, από τοτέ που οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα ξεκίνησαν την καταγραφή αυτών των στοιχείων, όπου σημειώνονται τόσες πολλές χώρες. Σχεδόν το 30% των χωρών (7 συνολικά) είναι αφρικανικές χώρες: η Αγκόλα, το Καμερούν, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Νιγηρία, η Ρουάντα, η Σομαλία και η Ουγκάντα. Μακράν όμως, την πιο θανατηφόρο ήπειρο αποτελεί η Ασία με 20 περιπτώσεις, και αυτό οφείλεται κυρίως στο βαρύ φόρο αίματος στο Πακιστάν, όπου 11 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν το 2010. Από τις 67 χώρες όπου υπήρξαν δολοφονίες δημοσιογράφων κατά τα τελευταία 10 χρόνια, υπάρχουν οκτώ στις οποίες το φαινόμενο επαναλαμβάνεται: το Αφγανιστάν, η Κολομβία, το Ιράκ, το Μεξικό, το Πακιστάν, οι Φιλιππίνες, η Ρωσία, και η Σομαλία. Οι χώρες αυτές δεν έχουν εξελιχθεί, καθώς φαίνεται ότι μια κουλτούρα βίας κατά του Τύπου έχει καταστεί βαθιά ριζωμένη εκεί. Ιδιαίτερα το Πακιστάν, το Ιράκ και το Μεξικό αποτελούν τις τρείς πιο βίαιες χώρες για τους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Το πέρασμα των χρόνων δεν έχει επιφέρει καμία αλλαγή στο Πακιστάν, με τους δημοσιογράφους να συνεχίζουν να αποτελούν στόχο ισλαμιστικών ομάδων, ή να πέφτουν θύματα των βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας. Αυτή η συνολικά 11 σκοτώθηκαν ήταν το υψηλότερο του έτους. Στο Ιράκ είδαμε την επιστροφή σε προηγούμενα επίπεδα βίας με συνολικά επτά δημοσιογράφοι νεκρούς το 2010, έναντι τεσσάρων το 2009. Οι περισσότεροι από αυτούς έχασαν τη ζωή τους μετά την ανακοίνωση των Ηνωμένων Πολιτειών ότι θα αποσύρουν όλα τα στρατεύματα τους τον Αύγουστο. Οι δημοσιογράφοι βρίσκονται πολλές φορές παγιδευμένοι σε ένα σκηνικού που στήνουν διεφθαρμένες τοπικές αρχές και θρησκευτικές ομάδες που αρνούνται να δεχτούν ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης. Στο Μεξικό, η ακραία βία των εμπόρων ναρκωτικών πλήττει το σύνολο του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιογράφων, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις καθώς οι δημοσιογράφουν πλέον καλύπτουν στο ελάχιστο τις ιστορίες εγκλημάτων τους για να απφύγουν πιθανούς κινδύνους. Στην Κεντρική Αμερική, τρεις δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν στην Ονδούρα το 2010 λόγω της εργασίας τους. Η πολιτικά υποκινούμενη βία μετά το πραξικόπημα τον Ιούνιο του 2008 έχει κάνει σκόνη την «παραδοσιακή βία" του οργανωμένου εγκλήματος, αποτελώντας ένα σημαντικό φαινόμενο σε αυτό το μέρος του κόσμου. Στην Ταϊλάνδη, όπου οι εφημερίδες είναι σε θέση να απολαμβάνουν μια σχετική ανεξαρτησία παρά τις επανειλημμένες παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου, το 2010 ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά. Δύο ξένοι δημοσιογράφοι, οι Fabio Polenghi ιταλός και Hiroyuki Muramoto, Ιάπωνας, σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις μεταξύ κυβερνητικών δυνάμεων και Red Shirts (υποστηρικτές του πρώην πρωθυπουργού Τακσίν Σιναουάτρα) στην Μπανγκόκ τον Απρίλιο και Μάιο, κατά πάσα πιθανότητα από κυβερνητικά πυρά.

Δύο δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν στην Ευρώπη

Δύο δημοσιογράφοι δολοφονήθηκαν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ελλάδα και τη Λετονία. Καμία δολοφονία δεν έχει μέχρι τώρα επιλυθεί. Η κοινωνική και πολιτική αστάθεια έχει αντίκτυπο στο έργο των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην Ελλάδα, όπου Σωκράτης Γκιόλιας, ο διευθυντής του Ράδιο Θέμα 98,9, πυροβολήθηκε θανάσιμα με ένα αυτόματο όπλο έξω από το σπίτι του στη νοτιοανατολική Αθήνα, στις 19 Ιουλίου. Η αστυνομία υποπτεύεται την  ακροαριστερό ομάδα "Σέχτα Επαναστατών", που εμφανίστηκαν το 2009. Στη Λετονία, μια χώρα με ένα πιο ήρεμο περιβάλλον για τον Τύπο, ο Grigorijs Nemcovs, εκδότης και συντάκτης της περιφερειακής εφημερίδας Million και ιδιοκτήτης τοπικού τηλεοπτικού σταθμού με το ίδιο όνομα, πυροβολήθηκε δύο φορές στο κεφάλι στη νοτιοανατολική πόλη Daugavpils, ενώ βρισκόταν σε μια συνάντηση στον δρόμο στις 16 Απριλίου.

Ακόμη και το διαδίκτυο δεν είναι πλέον καταφύγιο

Οι "Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα" συνεχίζουν την έρευνα για θάνατο του νεαρού netizen Khaled Μοχάμεντ Σαΐντ τον Ιούνιο του 2010, ο οποίος συνελήφθη από δύο άτομα με αστυνομική περιβολή σε ένα Internet cafe, οι οποίοι τον έβγαλαν έξω και τον ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου στο δρόμο. Υπήρξαν αναφορές ότι ο θάνατός του ήταν αποτέλεσμα ενός βίντεο που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο στο οποίο ενοχοποιούνται αστυνομικοί σε μια υπόθεση ναρκωτικών. Η έκθεση νεκροψίας αποδίδει τον θάνατό του σε υπερβολική δόση ναρκωτικών, αλλά αυτό διαψεύδεται από τις φωτογραφίες του σώματός του. Ο αριθμός των συλλήψεων και σωματικές επιθέσεις εναντίον netzines κατά το 2010 ήταν παρόμοια με τα προηγούμενα έτη.  Ηπαρενόχληση των bloggers και η λογοκρισία του Διαδικτύου έχουν γίνει κοινός τόπος. Δεν υπάρχουν πλέον ταμπού για τα online φιλτραρίσματα. Η λογοκρισία λαμβάνει νέες μορφές: πιο επιθετική online προπαγάνδα και την ολοένα και συχνότερη χρήση των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο ως τρόπος για να σιωπάσουν οι ενοχλητικοί χρήστες του Διαδικτύου. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η online λογοκρισία δεν είναι πλέον απαραιτήτως έργο των καταπιεστικών καθεστώτων. Ακόμα και δημοκρατίες τώρα σχεδίαζουν την εξέταση και την έγκριση νέων διατάξεων που συνιστούν απειλή για την ελευθερία του λόγου στο Διαδίκτυο.

Οι δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν

Εξορία - η τελευταία λύση

Πολλοί δημοσιογράφοι φεύγουν στο εξωτερικό για να ξεφύγουν από τη βία και την καταπίεση. Συνολικά 127 δημοσιογράφοι από 23 χώρες το έκαναν αυτό το 2010. Η έξοδος από το Ιράν συνεχίζεται. Για δεύτερη συνεχή χρονιά, ήταν η μεγαλύτερη πηγή έξόριστων δημοσιογράφων καθώς 30 υποθέσεις  καταχωρήθηκαν από τους Δημοσιογράφους χωρίς Σύνορα, το 2010. Το Κέρας της Αφρικής συνεχίζει να εξορίζει τους δημοσιογράφους. Περίπου 15 εγκατέλειψαν την Ερυθραία και τη Σομαλία το 2010. Το έτος χαρακτηρίστηκε επίσης από την αναγκαστική εξορία των 18 κουβανών δημοσιογράφων, που είχαν φυλακιστεί από τον Μάρτιο του 2003 και οι οποίοι αφέθηκαν ελεύθεροι υπό την προϋπόθεση ότι αμέσως θα φύγουν για την Ισπανία.

Πηγή: http://en.rsf.org/journalists-in-2010-targets-and-30-12-2010,39188.html