Είναι αναγκαίο να θυμηθούμε τα παλιά, για να προετοιμαστούμε για το τι μας περιμένει, όταν - κι εφόσον - ιδιωτικοποιηθούν οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις που είναι σήμερα υπό δημόσιο έλεγχο...
Επίσης είναι καλό να γνωρίζουμε την τύχη των επιχειρήσεων που βρέθηκαν σε ιδιωτικά χέρια και, από ηγέτιδες δυνάμεις στους κλάδους τους, μετατράπηκαν σε «μικρομάγαζα» που απλώς ταΐζουν με κέρδη τους νέους ιδιοκτήτες τους.
Πονεμένες ιστορίες
Το πιο εξωφρενικό, ωστόσο, είναι πως στις περισσότερες περιπτώσεις, εάν οι ίδιες επιχειρήσεις παρέμεναν στον έλεγχο του Δημοσίου και συνέχιζαν την ίδια πορεία, θα έδιναν στα κρατικά ταμεία πολύ μεγαλύτερα ποσά από μερίσματα και διανομή κερδών απ’ ό,τι τελικά εισέπραξε το Δημόσιο όταν τις πούλησε.
Το… σπορ των ιδιωτικοποιήσεων το άσκησαν όλες οι κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών, είτε «γαλάζιες» είτε «πράσινες». Και σε όλες τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο. Έχουμε και λέμε λοιπόν:
1 Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η τότε κυβέρνηση (Μητσοτάκη) έδωσε σκληρό αγώνα για να ιδιωτικοποιήσει την ΑΓΕΤ Ηρακλής, μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές βιομηχανίες και με ισχυρή θέση στην παγκόσμια αγορά τσιμέντου.
Ως αγοραστής εμφανίστηκε ο ιταλικός όμιλος Caltsestrutsi, με επικεφαλής τον Λορέντσο Παντσαβόλτα, ο οποίος εκείνο τον καιρό έκανε πολλές και εντυπωσιακές εμφανίσεις στην Αθήνα. Η κυβέρνηση ισχυριζόταν τότε ότι η επιλογή των Ιταλών έγινε με στόχο η ελληνική τσιμεντοβιομηχανία να μην καταλήξει στους βασικούς ανταγωνιστές της, που τότε ήταν η γαλλική Lafarge και ισχυρές βιομηχανίες από τη Βόρεια Αμερική.
Λίγα χρόνια αργότερα, ο ιταλικός όμιλος κατέρρεε οικονομικά και έβαλε πωλητήριο στην ΑΓΕΤ, η οποία εξαγοράστηκε από την κοινοπραξία Blue Circle , η οποία λίγο αργότερα πουλήθηκε στη γαλλική Lafarge. Έτσι, την ελληνική τσιμεντοβιομηχανία «ρούφηξε» ο βασικός ανταγωνιστής της και σήμερα αποτελεί μία μικρή θυγατρική του γαλλικού ομίλου, με συρρικνωμένη την παραγωγή και λειτουργώντας περισσότερο ως εμπορικό υποκατάστημα… Μάλιστα, ο όμιλος μετονομάζεται σταδιακά και παίρνει το όνομα της «μητρικής», για να σβήσουν οριστικά οι μνήμες από την άλλοτε κραταιά τσιμεντοβιομηχανία.
2 Το δεύτερο τρανταχτό παράδειγμα των αποτυχημένων ιδιωτικοποιήσεων είναι τα Ελληνικά Ναυπηγεία, ή γνωστότερα σε όλους ως Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών ανακοίνωναν τα δικά τους προγράμματα «διάσωσης» του μεγαλύτερου ναυπηγείου της χώρας μας, και μάλιστα με στρατηγική σημασία για την άμυνα αλλά και για αναγκαίες εργασίες στη χώρα που θέλει να υπερηφανεύεται για τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο παγκοσμίως.
Το μόνο που έγινε όλες αυτές τις δεκαετίες ήταν να παραμένει σταθερά ανοικτή η Κερκόπορτα στους ιδιώτες, που μπαινόβγαιναν και έκλεβαν (στην κυριολεξία) ό,τι προλάβαιναν κι ό,τι τους συνέφερε. Κι όλα αυτά καλυμμένα με τον μανδύα της κοινοτικής ντιρεκτίβας που - δήθεν - μας ανάγκαζε να ιδιωτικοποιήσουμε τα ναυπηγεία και να σταματήσει η κρατική χρηματοδότηση.
Τελικά, ούτε ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής του Σκαραμαγκά, η γερμανική πολυεθνική ThyssenKrupp, που εξαγόρασε το ναυπηγείο, δεν έμεινε πολύ. Πήρε τα χρήματα για τα υποβρύχια που δεν παρέδωσε ποτέ, εκβίασε πολλές φορές με απολύσεις, βάζοντας μπροστά τους εργαζόμενους, απείλησε με λουκέτο καμιά δεκαριά φορές και τελικά βρήκε κάποιους Άραβες, οι οποίοι το μόνο που κάνουν είναι να παρακολουθούν τον αργό και βασανιστικό θάνατο της άλλοτε κραταιάς ναυπηγικής μονάδας.
Κι όμως, εάν οι δεκάδες Έλληνες εφοπλιστές αποφάσιζαν ο καθένας να ναυπηγεί ένα και μόνο πλοίο, ο Σκαραμαγκάς θα είχε ζωή για αρκετές 10ετίες ακόμη, και μάλιστα με αυξημένο προσωπικό!
3 Στον τραπεζικό τομέα, τα παραδείγματα είναι δύο και μάλιστα έχουν (και τα δύο) ελληνογαλλικό χρώμα: Η Εμπορική με την Credit Agricole και η Γενική με τη Societe Generale. Θα ήταν ιδιαίτερα αφελές και εκτός πραγματικότητας μία εκτίμηση πως οι Γάλλοι δεν είχαν καλό μάνατζμεντ. Ωστόσο, και οι δύο τραπεζικοί όμιλοι φαίνεται πως εξαγόρασαν δύο ελληνικές τράπεζες με σημαντική θέση στην ελληνική αγορά και τελικά… κατάφεραν να τις οδηγήσουν στο χείλος της καταστροφής.
Περίπου την ίδια πορεία διέγραψε και ο ΟΤΕ με τους Γερμανούς ιδιοκτήτες του, αν και ο όμιλος τηλεπικοινωνιών αποτελεί - ακόμη - την εξαίρεση στον κανόνα των ιδιωτικοποιημένων εταιρειών που οδηγούνται σε δραματική συρρίκνωση. Απλώς, οι μάνατζερ της Deutsche Telekom επιβάλλουν στον ελληνικό όμιλο να πουλάει τις επιχειρήσεις που ελέγχει σε άλλες χώρες - κυρίως στα Βαλκάνια - και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις αγοραστές είναι είτε άλλες θυγατρικές είτε εταιρείες που βρίσκονται στη σφαίρα επιρροής των Γερμανών!
4 Ανάλογες καταστάσεις επικρατούν και στον… αέρα. Η άλλοτε περιφερειακή αεροπορική δύναμη, η Ολυμπιακή, με δραστηριότητες και στις πέντε ηπείρους του πλανήτη, σήμερα έχει περιοριστεί σε έναν τοπικό μεταφορέα, που υπολειτουργεί.
Κι όμως, όταν η αεροπορική εταιρεία ήταν κρατική και παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε για πλείστες όσες ρουσφετολογικές κινήσεις, παρείχε υπηρεσίες σε όλη την Ευρώπη, αλλά και σε όλες τις χώρες όπου διαμένουν απόδημοι.
Μετά την απόκτηση της εταιρείας από τη MIG, όλα δείχνουν πιο μικρά… Κι όσο περνά ο καιρός, μικραίνουν κι άλλο.
5 Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούν τα Ελληνικά Πετρέλαια, τα οποία πριν από μία 10ετία η κυβέρνηση Σημίτη προσπάθησε να πουλήσει, αλλά ο διαγωνισμός απέβη άκαρπος. Τελικά, η συμφωνία έκλεισε με τον όμιλο Λάτση κι αφορούσε τη συγχώνευση με την Πετρόλα. Τότε, ο επιχειρηματίας απέκτησε περίπου το 16% του ενοποιημένου ομίλου, αλλά σταδιακά ανέβασε το ποσοστό του στο 41% (που έχει σήμερα), ενώ το Δημόσιο παραμένει περίπου στο 35,5%. Σε μία αγορά «πρώτης γραμμής», αλλά και στρατηγικής σημασίας, τα ΕΛ.ΠΕ. διατηρούν την ηγετική θέση που είχαν. Το ερώτημα είναι εάν θα συνεχίσουν την ίδια πορεία και μετά την πλήρη ιδιωτικοποίηση…
Στον μακρύ κατάλογο των αποκρατικοποιήσεων του παρελθόντος περιλαμβάνονται κι άλλες επιχειρήσεις, με αντίστοιχη πορεία, όπως αυτή που περιγράψαμε.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις εκείνες όπου οι ιδιώτες έκαναν τις επιχειρήσεις αυτές ακόμη μεγαλύτερες και πιο ισχυρές. Η συνήθης πορεία ήταν προς τη συρρίκνωση και την απαξίωση.
Πηγή: http://topontiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου